•آنچه در رابطه به عموم مردم اناردره بدون اغراق وزياده گويي از گذشته تا كنون مي توان ترسيم نمود اين است مردم اين سرزمين از قديم الايام الي امروز مومن متعد دلسوز مبتكر درد آسنا مهمان نواز غم شريك صلح دوست دوشمن ستيز حلال خور تجار پيشه واهل تمام •حرفه ها وكسب هاي وقت وزمان خود بودند و هستن و هميشه در هنرها از افراد ديگر برتري داشته اند ودارند
سابق بيشتردر امر زراعت و مالداري وباغ داري وبافت انواع منسوجات اعم از لباس گليم و قالين وساخت انواع كفشها وغيره اقدام مي نمودند اعم اقلام صادراتي و •مازاد اين مردم را انواع ميوه جات خصوصا رب انار وانوع نخهاي پشمي پنبه گي و وسايل كار آمد زنده گي كه از اين دو نوع ترتيب مي يافت تشكيل مي داده است با آن از قديم تاحال تجارت و معامله در داخل مملكت وخارج از آن عادت ديرينه اين مردم بوده و است كه اغلب •
با حلال خوري وانصاف بوده بلكه اين دو خصلت فوق الذكر براي تجار اناردره گي زبان زد عام وخاص مي باشد صلح دوستي و هم زيستي •مسالمت آميز مردم اين سر زمين همراه دشمن ستيزيهاي و خون گرمي ايشان در طول تاريخ آشكار خصوصا بعد از مداخله روسها ومقاومت مردانه اين مردم جاي افتخار است بافت مردم اين محيط از همه اقوام و مليتها بوده كه در كذشته با نهايت محبت وكمال مسالمت زنده گي مي نمودند،
لازم به نظر مي آيد كه بعضي از اصطلاحات وعنعنات و رسومات اين مردم به طور فشرده نام ببريم رواج هاي عنعنوي و رسومات به جامانده از ساليان متمادي در اناردرّه را كه قسما‌‍ٌ مشروع ومعقول ومقبول بوده ودر گذ شته وحال مورد احترام
•علما عقلا وادبا قراردارد مي توان در مجموع به دوبخش تقسيم كرد كه بخش اول آن مربوط به همه اناردره گي ها است هر كجا كه باشند •وبخش دوم آن مخصوص اناردره گي هاي داخل اناردره و ساكنين فعلي آن است آنچه از آنها عام وشامل عموم مردمان اناردره گي •الاصل است مثلا ّ اين است كه غم وشادي هر قدر كار وبار و گرفتاري بسيار داشته باشد با آن هم حتي با پيمودن مصافتهاي زيادي •با هم،هم نوايي نموده وازدور ونزديك درشاديهاي ومصيبتهاي همم ديگر شركت مي نمايد حجم جمعيت كه در غم وشاديها هم آغوش هم قرار دارند چشم گير بوده و مستحق قدروتحسين است ،
تعاون مالي وبدني در هر دومورد ذكر شده مثل هم كاري با همدگر در تهيه مواد خوراكي از قبيل گوسفند برنج و روغن كه اقلام مهم مجالس محافل را تشكيل مي دهد عادت ديرينه اين مردم بوده كه دربسا موارد كمكهاي مردمي كاملا' كفايت كننده برگزاري مراسم به وجه احسن مي باشد، ودر پخت وپز و پذيرايي وخدمت در تمام مجالس فوق آنقدر كمك بدني صورت ميگيرد كه در بسا موارد افراد كمكي از حد نياز و لزوم بيشتر است ودر خود اناردره بخصوص در روز اول مصيبت ها
•وفاتحه داريها وخيرات ها ديگهاي پخته از گوشت بانان حتي چاي با لوازمش از خانه هاي دور وپيش به خانه مصيبت زده سرازيرشده •كه هيچ نوع ضرورت براي پخت وپز در خانه مصيبت زده نمي باشد همه شركت كننده گان اعم از مهمانان و صاحب مصيبت راكفايت •مي كند ؛خانواده مصيبت ديده را اقوام واهل محل تا مدتي شبها به نوبت به خانه هاي خود دعوت مي نمايند [ تاكه غم ايشان را كمتر كرده باشند وبه اصطلا غم شريك باشند [ همچنان در شاديها . بعد از عروسي داماد وعروس را با ايشان، اقوام داماد وعروس و دوستان وخويشاوندان واهل محل به نوبت مهماني ها مي دهند وضيافتها مي كنند . شاديشان را پر رنگ تركرده باشند در شادي شان خود را شريك نمودهباشند [ و نيز در خنده صور كردن اطفال هم مهماني هاي فوق الذكرصورت گرفته،وهمچنان درصورت برگشت دوستي از مسافرت مهماني هاي دورهاي به وجود مي آيد وداير مي گردد بعداز ختم ايام هر دوعيد بعد از ديد وبازديد هاي عنعنوي عيدي كه اول
•به خانه هاي بزرگان فاميل ووبه خانه هاي مصيبت رسيده ها كه قبل از عيد به مصيبت گرفتار گرديده اند سركشي نموده وبه اين وسيله •در عيد اول آنها با ايشان همدردي وهم نوايي مي نمايند و همچنان بعد از سپري شدن ايام عيد مهماني ها ترتيب مي يابد ودعوتي هاي •مفصلي صورت ميگرد اين كارها واين قبيل امور همبستگي و وحدت قلبي مردم اين محيط را روشن ساخته و غناء فرهنگي اين مردم را تبارز مي دهد وتعاون به بر وتقوا راكه امر خداوند است عملا' اراهه مي بخشد اناردره گي ها در همه جا در امور عام المنفعه ماننده
•اعمار مساجد ومدارس عيدگاه ها ومقابر و پلها و راها وتهيه فرش ها مساجد و اعمار وضوخانه ها وديگر لوازم مساجد واماكن عام •المنفعه از قبيل بلند گوها. برق .كولر. پنكه وغيره وسايل ضروري اين اماكن از ديگران سبقت جسته و دربسا موارد يك نفر از تجار
•اناردره گي عهده دار همه كارهاي يك مورد از موارد متذكره مي گردد كه اين خود نشان ايمان داري واحساس مسوليت كردن اين مردم مي باشد .
از اين رو مساجد شان هميشه بهتر از منازلشان بوده ودر بسا مساجد طلاب امور ديني واطفال اين مردم مصروف تحصيل بوده كه تامين معشيت طلاب وتهيه كتب درسي آنهاگامي متيني براي پخش نشر دين مبين اسلام بوده ومي باشد
