ولایت هرات نسبت به موقعیت خاص که در سطح کشور و منطقه دارد
از جمله ولایات کهن وباستانی افغانستان محسوب می گردد
بعض از آبدات تاریخی آن حتی سابقه چند هزار ساله دارد
آبدات تاریخی و میراث های فرهنگی برجای مانده از گذشته خود روایت گر قدامت تاریخی و باستانی بودن این ولایت و موجب افتخار کشور می باشد از زمان کاوش های باستانی شناسی و توجه هایی که در زمینه شده است
انواع میراث های فرهنگی شامل اما کن مقدسیه "مساجد"درشهرو ولسوالی ها
:مشاهیرنامدار
خواجه عبدالله انصاری "رح"
خواجه علی موفق " رح "
امام فخرالدین رازی "رح "
گوهرشادبیگم
:قلعه های تاریخی
قلعه اختیارالدین
خانقاه
چشت شریف
سیوشان ونوبادان
:مجتمع های تاریخی
گازرگاه شریف
گوهرشاد بیگم
:حوض های تاریخی
حوض باغ مراد
حوض چهارسوق
وحوض ملک
وکیسه ها که "درشهر قدیم محله مهمندها" از سال 1383 الی 1385 توسط هیت باستانی شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ و خانم دوکتور اوته فرانک ریس انیتتوت باستان شناسی
برلین آلمان فدلال شناسی شده و در سال های 1383 الی 1385 ثبت شده اند
در مجموع حدود 80% میراث های فرهنگی این ولایت ثبت و راجستر شده است . تقریبا 40% آثارتاریخی و موزیم ها در این ولایت بازسازی شده اند
قلعه اختیارالدین مجتمع گازرگاه و شهر قدیم توسط بنیاد فرهنگی آغاخان بین سال های 1384 الی 1388 باز سازی شده اند
مجتمع گوهرشاد بیگم در سال 1388 توسط یونسگو و خانقاه چشت شریف و سیوشان و آرامگاه حضرت مولانا جامی"رح"
در سال های 1387 الی 1388 توسط وزارت اطلاعات و فرهنگ باز سازی شده اند
آرزو عالمیار