وقتی خشونت روان آدمی را تسخیر می‌کند، چیزی از درون او بیرون می‌خزد که مساوی با آدم بودن اوست. سه دهه است که به طور منظم شکار خشونت بوده ایم. طالبان، هر کسی باشند و هر نیتی داشته باشند و هر آجندایی را تعقیب کنند، سوالی جدی برای هر شهروند افغانستان اند. هر کسی که به طالبان بیشتر چشم دوخته باشد، باید بیشتر از همه از طالبان واهمه کنند. طالبان از کشتار انسان حظ می‌برند و شیوه‌های تازه‌ای برای کشتار خود ابداع می‌کنند.
اما باید پرسید که زمینه‌ی رشد و تقویت رفتارهای طالبانی در کجای تاریخ و فرهنگ و مناسبات و باورهای این جامعه تنیده است. طالبان کشور را به گروگان گرفته اند. شاید گروه‌ها یا افرادی دیگری باشند که در خشونت و روان بیمار خویش دست کمی از طالبان نداشته باشند، اما کمتر نیرو و یا افرادی را می‌توان یافت که به اندازه‌ی طالبان از ارتکاب اعمال خشونت‌آمیز و بی‌رحمانه‌ی خود با افتخار و پررویی یاد کنند و به آن مباهات داشته باشند. طالبان در محلات عمومی انتحار می‌کنند؛ تاکستان‌ها و مزارع پنجوایی را ماین می‌کارند تا در یک ماه بیش از صد دهقان را که شامل گروه‌های سنی مختلف می‌شوند هلاک کنند؛ بر مکاتب دخترانه‌ی سم می‌پاشند؛ مسافران بی‌دفاع را در مسیر راه حلال می‌کنند؛ در کرخ کارگران را از تیغ می‌کشند؛ ...
بالاخره، این‌ها چه می‌خواهند و چه می‌کنند، مهم نیست؛ مهم این است که چگونه به پنجه‌های خود گیر انداخته اند و روان مردم را تسخیر کرده اند که هیچ کسی نمی‌فهمد در برابر این اوج قساوت و بی‌رحمی چه کاری ازدستش ساخته است.
بعد از دوازده سال مقابله و از بین‌رفتن هزاران تن از استخوانداران طالب، قدرت‌های بین‌المللی و منطقوی نیز در برابر شیوه‌های عمل طالبی زانو زده اند. طالبان نماینده‌ی فرهنگ و مناسبات حاکم بر جامعه‌ی افغانی شده اند و کسی در این وسط نیست که بگوید میلیون‌ها انسان مدنیت‌اندیش و مدنیت‌خواه دیگر کجایند و برای خود و موقعیت و نقش خود چه تعریفی قایل اند. طالبان را با زمامداران فاسد و نااهل افغانستان مقایسه می‌کنند و می‌گویند که «آن‌ها نیروهای باورمند و شجاع اند». زمامداران افغانستان باید به این طعنه‌ی سنگین به طور جدی نگاه کنند....
افغانستان به یک بازنگری جدی ضرورت دارد. چیزی در این ملک گم شده است که معنای همه را زایل کرده است. این گم‌شده باید پیدا شود تا مناعت انسانی یک ملت به او باز گردد. طالب سوال بزرگی در برابر هویت یک ملت است.
http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2013/08/130817_k02-herat-workers-killed.shtml
