دوه سوال چی تل ممکن دی په ژوند کی می د هغو سره مخامخ شم: د کوم ځای نه یاست؟ په کوم ځای کی ریږیدلی یی؟ مګر ځینی وختونه د ځینو خلکو لپاره دغه سوالوه کولی شی ډیر پیچیده او مبهمه اوسی. د شوروی جماهیر تجاور په جریان کی د ۱۹۷۹ دسامبر نه تر د ۱۹۸۹ فبروری پوری ډیری کورنۍ د افغانستان نه د امن ځای ژوند کولو موندلو لپاره په موقتی او یا هم په دایمی توکه د نړی متفاوته ځایو ته مهاجرت وکړلو.
موږ په کورنۍ کی مو اته نفره یو چی څلور خورانی او ورور می د ما سره په ایران کی زیږیدلی او درې نور مو په افغانستان کی زیږیدلی یو. د افغانستان زرونه نجونی او هلکان زما غوندی قصی لری مګر٫ موږ ډیرو ته تل دغه کیج کونکی او یوه لویه ستونزه ده. کله چی خلک دغه دوه سوالونه چی د په کوم ځای کی زیږیدلی یی؟ او د کوم ځای یی؟ پوشتنه کوی. زه په ایران کی زیږیدلی یم مګر د افغانستان اهل٫ زما ځواب دی.
ایرانیان موږ ته افغانی وایی٫ مګر په افغانستان کی موږ ته ایرانی وایی. په دغه صورت کی موږ افغانی او ایرانی او د هیڅ کوم اهل نه٫ نه یو. کله چی خلک تاسو د هیڅ کوم نه ونه وایی٫ دغه تاسو ډیر رنجوی.
باید د نوینی فن آوری نه چی موږ یی قادر کړی یو ترڅو چی د خلکو سره په اړیکه اوسو او سپاسګذاره یو. تصمیم می ونیولو ترڅو چی د افق لیدنه می په دیجیتالی نړی چیرته چی دیجیتالی تابعیت کی منلی دی او ټول وابستګیانی می په یوی بکس کی ایښی دی ترڅو چی په یاد می اوسی٬ پرمختک می ورکړلو. یو ښار٫ ولایت او هېواد می جوړ کړی چی خلک د هری ژبی٫ نژاد او فرهنګ نه٫ په کی راځی ترڅو چی د نورو سره اړیکه برقراره کړی. تاسو هیڅ کوم شناسنامه او پاسپورټ د راتللو لپاره زما هیواد ته اړتیا نلری او زه په کی کولی شم هر ځای ته چی وغواړم کولی شم ولاړ شم پرته د هغو نه چی کوم ملیت نوم ماته راکړی او بازرسی کړی.
دیجیتالی او اجتماعی رسانی ماته دغه شیان فراهم کړی چی هلته حضور پیدا کړم٫ خپلی قصی په ګډون کښښدی٫ خپل پیغام هغو خلکو ته چی سره د نړی او محلی سطح کی په اړیکه اوسم٫ ورسم. جغرافیایی مرزونه هیڅ مفهوم ماته نلری. دغه زما د اړیکی نړی ده.
غواړم چی یو ښکلی شعر زما د زړه خوښی شاعر نه می سعدی شیرازی نه ستاسره یی په ګډون کښښدم:
تن ادمی شریف است به جان ادمیت
نه همین لباس زیباست نشان ادمیت
اگر ادمی به چشم است و دهان و گوش و بینی
چه میان نقش دیوار و میان ادمیت؟
مفهوم یی دا دی: ښکلا او کالی تاسو انسان نه جوړوی. دا زما انسانیت او اندیشه ده چی تاسو برتره او متفاوته جوړوی.
