بسم الله الرحمن الرحیم والحمدلله رب العلمین والصلوات و السلام علی رسول الله
سخن از اخلاص برای کسی مفید و کار ساز است که در عبادت خداوند مشغول می باشد وخواهشات نفسانی و خواب غفلت و تنبلی را پشت سر گذاشته و همیشه با نواهی و علی الخصوص با نفس و شیطان در حال نبرد می باشد اگر کسی چنین باشد به درستی که طعم اخلاص را چشیده و معنی ومفهوم حقیقی آنرا درک نموده است اما کسی که به تازگی ملتزم و متدین شده است ممکن است چندان بهره ای از اخلاص نبرد و به مفهوم واقعی آن اخلاص را درک نکند.
مفهوم اخلاص چیست ؟
اخلاص بدین معنی است که هدف و مرام از همه ای گفتار,کرداروزندگیت (خورد,نوش,معاشرت ,نشست وبرخاست ,خواب وبیداری ,سفروحضرو...)فقط وفقط کسب (حاصل نمودن)رضایت وخوشنودی حق سبحان وتعالی باشد.
مفهوم اخلاص آنست که درتمام افعال ,اقوال وکردارت فقط یک هدف که همانا رضایت ذات اقدس الله است باشد به همین خاطر اخلاص داشتن مساله ای بس مهم وخطیر می باشد که شیطان نهایت کوشش را می نماید تا اینکه انسان ها را از آن غافل سازد و زمانیکه انسان از آن غافل گشت دیگر هر عبادت و عادتی که انجام دهد برایش بی فایده بوده و مستحق پاداش نخواهد شد چون برای خدا انجام داده نشده است.
بعضی از تعاریف اخلاص
اخلاص یعنی یکتا شمردن پروردگار در نیت وهمه ای رفتارها,یگانه شمردن الله در نیت تمام کارها بنابرین هدف هر عملت فقط باید رضایت وخوشنودی خدا باشد وبس.
اخلاص آنست که نگاه کردن مخلوقات و موجودات را از یادببری وفقط خدا راببینی ,پس چطور ممکن است که میان هزاران نفر گریه کنی و مخلص باشی چرا ممکن نباشد؟ زیرا تو آنان را نمی بینی و بانی آن اخلاص بوده وفقط تو خدا را می بینی پس هنگام انجام هر عمل خیر(صدقه دادن در برابر مردم,نماز خواندن باخشوع وخضوع,کمک وهمکاری بادیگران ,انجام احکام خداوندی ,اجتناب از نواهی همه وهمه)برایت مشکلی خلق نخواهد شد ,زیرا فقط تو متوجه خدا هستی و خدا را می بینی و همه را پشت سر گذاشتی چون خبر شدن دیگران از اعمال نیکت هیچ گاه تاثیری برتو نمی گذارد چون اعمال که انجام می دهی خاص برای رضای خدابوده و بس.
همچنین اخلاص یعنی شاهد نگرفتن کسی بر اعمالت ,یعنی اینکه فقط الله شاهد وگواه باشد وتوهیچ کس دیگری را احتیاج نداری که بر اعمالت گواهی و شاهدی دهدبطور مثال بر اینکه روزه گرفتی , حج رفتی ,نماز خواندی , گریه کردی ,باحجاب شده ای , چشم هایت را محافظت نمودی ,بستر گناه ومعصیت برتوپهن شده بود اما گفتی که از خدا می ترسی ,اطاعت از فرمان خدا ووالدین را نمودی و...گواهی دهد چون تو آن ها را بخاطر خدا انجام داده ای وغیر در آن شریک نیست پس شهادت شان نیز نیاز نخواهد بود زیرا خداوند منان می فرماید:
وکفی بالله شهیدا(فتح/28) (ترجمه: کافی است که خدا گواه باشد)
به اساس مفاهیم فوق در می یابیم که اخلاص یکی از کارهای دل و قلب است حتی مافوق وسرآمد کار های قلبی بوده وهیچ عملی بدون آن تکمیل نمی شود ,زیرا اساس پذیرش اعمال به این عبادت قلبی ربط داشته و رازی است که فقط خداوند از آن آگاه وباخبر است.
به بصورت موجز اگر اخلاص را تعریف کنیم :اخلاص آنست که تنها انگیزه ای تو از انجام کارها رضایت پروردگار باشد.
حال چه اعمالی را می توان انجام داد؟
اعمال در کل به دوبخش طاعت ها و عادت ها تقسیم می شوند.
طاعت ها :مانند نماز ,روزه,زکات,حج,حیا ,رفتار نیک با پدر و مادر اجتناب از نواهی ,حجاب دارشدن ,همکاری بادیگران,دروغ نگفتن,غیبت نکردن و...
عادت ها:مانند خوردن,نوشیدن,خواب شدن,ازدواج,شغل ,ورزش,ثروت و...
حال که عادت ها و عبادت هارا شناختیم سوال مطرح می شود که آیا در عادت ها هم باید اخلاص داشت بلی و دلیل آن فرمایش الله تعالی است.
قل ان الصلاتی و نسکی ومحیای ومماتی لله رب العالمین. لا شریک له و بذالک امرت(انعام/162-163)
ترجمه:بگو نماز ,عبادت ,زیستن ومردن من از آن خدا است که پروردگار جهانیان است ,خدا را هیچ شریکی نیست و به همین دستور داده شده ام.
این درک از اخلاص که هیچ کس در نماز نصیب وبهره ای نداشته باشد و اخلاص در نماز خواندن و دیگر عبادت ها محدود شده باشد اشتباه است چرا که اخلاص در همه ای موارد زندگی وجود دارد در کار ,در درس خواندن,در خانه ,درانتخاب لباس یا در انتخاب غذا و یا در انتخاب وسیله ای نقلیه در صحبت با دیگران ,در شنیدن صداها ,در دیدن به دیگران در هنگام خواب در تفریح نمودن در تربیت فرزندان در نصیحت کردن دیگران و ... بنابرین باید در همه ای حرکات و سکناتت در زندگی اخلاص داشته باشی و پاک وبی آلایش باشی ودر کل آیه ای فوق مفهوم کامل وفراگیر اخلاص می باشد.