Tại thành phố nhỏ Hoetensleben, Đức, có một người thợ tên Nguyễn Minh Thái sang làm việc từ thời nước này chưa thống nhất. Cũng tại đây có một ngôi nhà Đức kiểu Fachwerk 200 mét vuông trên khu đất hơn một nghìn mét vuông của dòng họ làm thợ rèn đã 1000 năm.

Ngôi nhà bị cháy trong cuộc chiến Ba mươi năm Phổ – Pháp được xây lại từ 1646 và sử dụng tới năm 1965 thì hoàn toàn đổ nát. Nó nằm ở trung tâm thành phố nom rất tang thương. Sân sau nhà cây mọc như một khu rừng. Nhưng Hội đồng thành phố vẫn quyết không phá mà rao bán giá cực rẻ 30 nghìn dmark, với điều kiện phải phục chế như nguyên bản. Nhiều nhà tư bản Đức tới đây muốn mua nhưng nếu phục chế cần hơn triệu dmark, nên tháo lui.

Anh Nguyễn Minh Thái, với sự thuyết phục của thị trưởng, đã mua lại nó. Mười hai năm, anh tự đào đất, chặt cây, tự thu mua đồ cũ, gom góp tiền bán hàng thuê thợ phục chế từng phần, nhận hỗ trợ từ quỹ thành phố, ngôi nhà nói trên được phục chế như nguyên bản ở mặt tiền, kể cả cái giếng đá vuông có tuổi 400 năm cũng được khai quật lên. Cả thành phố hoan hỉ.

Việc làm của một người Việt đã khiến từ Thống đốc bang tới người dân Hoetensleben kính trọng. Họ ngả mũ chào ngoài đường khi gặp anh Thái. Thống đốc bang gửi bằng khen. Gần chục năm nay, ngôi nhà này là một điểm du lịch trong quần thể du lịch cửa khẩu lớn nhất Tây và Đông Đức thời chia cắt, nhiều lần được đưa lên báo Đức, in ở bìa cuốn sách nói về lịch sử thành phố.

Thị trưởng thành phố Hoetensleben, ngài Diter Buchwald nói với anh Thái: “Ngôi nhà của chủ lò rèn đánh dấu vùng cơ khí từ cả nghìn năm nay, là nơi rèn từ móng sắt vó ngựa cho dân và quân đội, đúc súng… từng được hoàng đế Wilhelm I. khen thưởng. Trông nó bình thường thôi nhưng là lịch sử của thành phố. Khi nước Đức mới thống nhất, nhu cầu xây dựng rất lớn và chúng tôi không có tiền để tôn tạo tức thì. Gặp được ông Nguyễn Minh Thái như một định mệnh và nó đã được tái dựng lại như xưa, trở thành điểm du lịch văn hóa của thành phố”. Gần đây, ngài thị trưởng động viên với anh Thái: “Tôi đã ba mươi năm làm thị trưởng, già rồi, có lẽ ông Thái nên ứng cử thị trưởng thành phố”.

Chuyện trên có rất nhiều ở nước Đức, từ một phù điêu hay một ngôi nhà người Do Thái bị tàn sát… người ta rất tôn trọng chúng. Khi những công trình vật thể chứa đựng những dấu ấn lịch sử họ luôn gìn giữ như những báu vật.

Ảnh: Thương xá Tax của Việt Nam có lịch sử hơn 100 năm vừa bị phá hủy.