Hôm trước anh Maik người Hà Lan sang Việt Nam chơi, ghé thăm nhà một cô bạn gái quen trên mạng kết bạn. Đi về, Maik nói là tao không ghé nhà cô ấy nữa, vì cô ấy không tôn trọng tao. Maik nói là “cô ấy tiếp tao trong cái garage để xe. Vì ngồi nói chuyện trên ghế salon mà tao thấy 3 chiếc xe máy để cạnh. Phòng khách gì lạ vậy”. Tony mới cười lớn, nhà ống ở Việt Nam nó vậy, nó hẹp quá nên xe phải dắt vô nhà. Nhà 3 người thì 3 chiếc xe máy, để luôn vào phòng khách chứ không phải ga-ra. Đi đâu thì nổ máy từ phòng khách phóng ra đường luôn, còn đi về thì phóng thẳng vào phòng khách. Có nhà phòng ăn còn để xe nữa, dắt vào tận bếp vì sợ mất”. Maik hỏi ủa chiếc xe đi đường mang đầy bụi bặm vi khuẩn, rồi xăng rất hôi, dễ cháy nổ, sao phương tiện giao thông lại để trong phòng khách, nó ngồi suy nghĩ miết không hiểu.

Có đi ra nước ngoài thì mới thấy nhà ống truyền thống xưa nay của mình là vô cùng buồn cười, không đâu nhà cửa có hình dáng ốm tong như vậy. Cái mình gọi là biệt thự thật ra là nhà ở, bề ngang phải rộng tương đương với bề dài, hai bên phải chừa đất để trồng cỏ, lỡ nhà bên cháy nổ thì không liên lụy. Không phải nước giàu, mà các nước lân bang như Mã, Thái, Phi...đều giống vậy. Còn ở TQ thì chung cư hết, nhà riêng chỉ ở ngoại ô rất xa. Rất tiếc là nhiều khu đô thị mới, các thị xã thành phố mới ở ta, đất còn nhiều, nhưng vẫn quy hoạch 5mx20m, vì quen.

Chúng ta mua 1 nền đất rồi cất nhà, giả sử là số 16 đường Nguyễn Thị X. Nhà đó có 2 đứa con, chúng lớn lên, chia gia tài thành 2 miếng 2.5m x 20 m. Số nhà bây giờ là 16A và 16B. Xong thằng A làm ăn không được, cắt đất phía sau bán, phải chừa con hẻm nhỏ 1m để đi vô, thế là nhà 16A chỉ còn 1.5m x 10m, cái nhà trong hẻm kia là 16A/1. Rồi nhà bên trong lại cắt ra bán tiếp, thành 16A/1/1. Hẻm, kiệt, ngõ, ngách… từ đó mà hình thành, ngoằn ngoèo trong lối đi, ngoằn ngoèo trong tư duy của mỗi cư dân đô thị.

Chật chội là thế, ban đêm ngủ phải khóa bên trong mấy cái vì sợ trộm cạy cửa, nên nếu có cháy nổ xảy ra, riêng việc đi tìm chìa để mở khóa cũng đủ chết ngạt. Nhưng bán để đi đến xa xa một chút, rộng rãi một chút thì không ai chịu. Hoặc đập hết để xây chung cư cho văn minh, có chỗ đậu xe hơi thoải mái, thì cũng không ai đồng ý. Người mình với tư duy tiểu nông xưa nay, nên họ cần một miếng đất cắm dùi, sở hữu riêng. Nhà ống kết hợp với xe máy thành một cặp đôi hoàn hảo. Xe buýt không ai đi, xe ô tô mua không có chỗ đậu, chung cư ít ai thích mặc dù nguy cơ cháy nổ của chung cư là ít nhất vì có hệ thống tưới nước tự động khi bị khói. Việc đi xe buýt là an toàn nhất vì một xe buýt chở 50 người, chỉ phụ thuộc vào một anh tài xế, một người được đào tạo bài bản về lái xe, trong khi nếu 50 người kia thả xuống đường, mỗi người 1 chiếc, thì nguy cơ tai nạn tăng lên 50 lần. Vì không phải ai cũng biết lái xe, cũng có khiếu lái xe, cũng tuân thủ luật giao thông. Nhưng cứ ai nói cấm xe máy thì bị phản đối dữ dội, vì nó gây ra sự bất tiện cho họ. Đi từ đầu hẻm đến cuối hẻm cũng cưỡi lên xe phóng đi, thành 1 thói quen khó bỏ trừ khi phải bắt buộc.

Có một bạn trong CLB con dượng có nhà ở phố Hàng Ngang Hàng Dọc gì đấy. Vì là nhà mặt tiền phố cổ, dù chỉ có 50 mét vuông, nhưng được công ty bên cạnh trả giá 1 tỷ đồng/m2, vì họ cần ghép lại để nới rộng chỗ làm việc. Thế là gia đình bạn có 50 tỷ trong tay. Mà không phải tiền ảo, đó là tiền thật, gật đầu là họ qua chồng tiền ngay. Nhà bạn có 2 anh em, mẹ bạn đã hứa chia gia tài, mỗi đứa 25 mét vuông, 25 tỷ, tức hơn 1 triệu đô mỗi đứa. Nên bạn không cần phải nỗ lực làm việc gì cả, làm cho lắm thì cũng đã là triệu phú, đi làm ai nói không hài lòng câu nào là về nghỉ luôn. Sáng sáng, hai anh em nhà bạn ngủ dậy thật trễ, câu đầu tiên hỏi là mẹ ơi, nhà mình hôm nay bao nhiêu tỷ rồi mẹ. Bà mẹ trả lời, hôm nay giá đất lên, mẹ con ta đã có 55 tỷ trong tay rồi đấy. Thế thì đi ăn phở Bát Đàn mẹ nhé-hai anh em reo vang. Hôm sau, 2 cậu lại ngủ dậy và hỏi y chang câu này, bà mẹ buồn rầu báo hôm nay giá đất xuống, nhà ta chỉ còn có 48 tỷ thôi. Thế thì chúng ta hôm nay ăn gì mẹ nhỉ? Bà mẹ trả lời, hôm nay chúng ta sẽ điểm tâm bằng xôi Yến...