Ngay khi Tổng thống Mỹ Barack Obama đến Bắc Kinh dự Hội nghị thượng đỉnh APEC ngày 10.11, cùng ngày Bộ Ngoại giao Mỹ ban hành văn bản chính thức về việc bãi bỏ một phần lệnh cấm xuất khẩu vũ khí sát thương sang Việt Nam, hiệu lực từ ngày 10.11.2014.
Như vậy sau hơn 1 tháng kể từ khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Susan Rice gặp Ngoại trưởng, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh ngày 2.10.2014 ở Washington và tuyên bố dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, đến nay lời tuyên bố này mới được chính thức hoá bằng văn bản và có hiệu lực từ ngày ký là 10.11.2014.
Văn bản này do Cơ quan kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế, thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ ban hành ngày 10.11.2014.
Văn bản này có tên là “Sửa đổi giao dịch quốc tế về quy chế vũ khí: Chính sách xuất khẩu sang Việt Nam”, nhấn mạnh rằng “vì lợi ích tốt nhất của chính sách đối ngoại, an ninh quốc gia, và mối quan tâm về nhân quyền mà những vũ khí sát thương cũng như dịch vụ quốc phòng xuất khẩu sang Việt Nam nhằm hỗ trợ an ninh hàng hải và phòng thủ có thể được xem xét theo từng trường hợp một”.
Tại cuộc gặp hai bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh (Việt Nam) và John Kerry (Mỹ) ở Washington ngày 2.10.2014, phía Mỹ thông báo chính thức dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam - Ảnh: Bộ Ngoại giao Mỹ
Những vũ khí và dịch vụ xuất khẩu sang Việt Nam được văn bản này quy định xem xét từng trường hợp một, gồm có: Vũ khí sát thương và dịch vụ quốc phòng nhằm củng cố khả năng an ninh hàng hải và phòng ngừa cảnh báo; vũ khí không sát thương và dịch vụ quốc phòng; vũ khí không gây chết người, vũ khí an toàn (ví dụ hộp đạn, động cơ, phụ tùng kỹ thuật cho máy bay quân sự nhằm nâng cao an toàn cho phi hành đoàn) cho các thiết bị, khí tài sát thương cuối cùng.
Văn bản cũng nói thêm rằng với các khí tài sát thương cuối cùng này, sẽ không có phân biệt giữa hàng tồn kho hiện tại của Việt Nam và khí tài mới.
Theo các chuyên gia quân sự, tuy không nêu cụ thể chủng loại vũ khí sẽ bán cho Việt Nam, nhưng nhiều nguồn tin cho thấy rất có thể loại máy bay trinh sát biển và săn ngầm P-3 Orion (Lockheed Martin chế tạo) mà Hải quân Mỹ đã sử dụng lâu nay sẽ được bán cho Việt Nam để nâng cao khả năng giám sát biển (chỉ 2 chiếc loại này là có thể quan sát cả Biển Đông). Hiện Hải quân Mỹ đang dần thay thế máy bay P-3 Orion bằng máy bay P-8 Poseidon hiện đại hơn, do Boeing chế tạo.
Văn bản nói trên để ngỏ khả năng Mỹ sẽ bán phụ tùng cho Việt Nam khôi phục hoạt động của các vũ khí, khí tài Mỹ để lại tại Việt Nam sau năm 1975 mà đại đa số không còn hoạt động do thiếu phụ tùng thay thế.
Ngoài ra, cuối năm 2013, Ngoại trưởng John Kerry khi thăm Việt Nam đã cam kết viện trợ 5 tàu tuần tra cao tốc cho Cảnh sát biển Việt Nam.
