Ngày xưa mình cũng bị ảnh hưởng văn hóa “một đời rong chơi”.
Chẳng biết nó từ đâu đến.
Khổng giáo thì không rồi, vì người quân tử thì “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Thế thì mệt quá, lấy đâu mà chơi.
Đạo giáo của Lão tử và Trang tử thì lấy Đạo, tức là tự nhiên, làm chính. Thong dong theo vô vi, và người ta thường nói “chữ Nhàn” là từ Đạo giáo. Nhưng theo mình thấy, Đạo giáo làm việc thì không căng, nhưng thực hành các phép tu tiên (trường sanh bất tử) và khí công rất nhiều. Chẳng nói là rong chơi và chẳng có thời gian đâu mà rong chơi.
Phật gia thì thường chẳng rong chơi, nhưng Thiền tông thì một số Thiền sư có thể rong chơi một đời, như là Bố Đại Hòa Thượng rong chơi trên đường phố với trẻ em.
Ngày nay, mình tư duy ngược lại: Một đời dong ruỗi phục vụ đời.
Phục vụ đời vì yêu God và yêu loài người. Mình đã biết rằng yêu là phục vụ.
Ngày xưa mình đọc đủ thứ về tình yêu – yêu là đồng hành, yêu là cùng đi về một hướng, yêu là cho hơn là nhận, v.v…
Nhưng bây giờ mình hiểu ra yêu là phục vụ. Yêu nước là phục vụ đất nước, yêu đồng bào là phục vụ đồng bào, yêu gia đình là phục vụ gia đình, yêu người là phục vụ người…
Từ phục vụ này có nghĩa là serve, service trong tiếng Anh, như là những người tiếp viên (waiter và waitress) trong nhà hàng.
Phục vụ đời, phục vụ người, là làm tiếp viên cho đời, làm tiếp viên cho người, làm những điều để cuộc đời thoải mái hơn và con người thoải mái hơn.
Đương nhiên là mình phục vụ phần nhiều bằng cách giảng tư duy tích cực, giảng Kinh thánh, giảng Thiền cho các bạn, như một người thầy. Nhưng dù mình biết là mình dạy, mình chưa bao giờ cảm thấy (feel) là mình dạy, mà mình luôn feel là mình phục vụ.
Mình chẳng cảm thấy mình trao cho các bạn kiến thức, dù vẫn trao kiến thức. Mình luôn cảm thấy các bạn có những băn khoăn và tìm kiếm một con đường, một nơi nghỉ, một điểm tựa cho chính các bạn. Và mỗi bạn đều tìm kiếm như nhau nhưng sẽ tìm ra những con đường khác nhau, đôi khi đi song hành, nhưng mỗi người vẫn là một tìm kiếm riêng và con đường riêng…
Và trong cái gọi là dạy của mình, điều chính không là dạy, mà là tìm kiếm cùng các bạn, tìm kiếm cùng mỗi bạn, để nhờ kinh nghiệm của mình, may ra việc tìm kiếm của các bạn dễ dàng hơn một chút và nhanh hơn một chút.
Và đây cũng chẳng là công thức làm việc của mình, mà là thuần túy cảm xúc của trái tim – trái tim mình muốn làm thế vì trái tim yêu như thế.
Yêu God và yêu loài người hoàn toàn không là một công thức làm việc. Tình yêu không có công thức. Anh yêu em vì anh yêu em, chẳng vì em đẹp nhất, có duyên nhất, thông minh nhất… Thật sự thì em chẳng gì nhất, duy chỉ một điều là anh yêu em nhất. Trái tim của chúng ta yêu như thế.
Và yêu God và yêu loài người cũng là yêu như thế. Thuần túy cảm xúc của trái tim.
Và khi phát tiết ra thành hành động, thì hành động của tình yêu là phục vụ.
Tại sao?
Tại vì tình yêu là như thế. Như mẹ luôn phục vụ con.
Nhưng một đời phục vụ tận tụy mà mình vẫn thường cảm như một đời rong chơi, sao vậy nhỉ?
Có lẽ vì phục vụ mà chẳng vướng mắc. Nói như Kinh Kim Cang “phục vụ mọi người, mà không phục vụ ai, đó mới là phục vụ”. Mình có cảm tưởng như vậy đó: phục vụ mọi người, nhưng cảm như chẳng phục vụ ai mà vẫn cảm như mình rong chơi một đời.